महाकवी भूषणाचा शिवरायांच्या सैन्य संचलनावरचा अप्रतिम आणी माझा सर्वाधिक आवडता छंद त्याचा मी केलेला त्याच छंदातील पद्यानुवादाचा प्रयत्न .
साजि चतुरंग बीररंग में तुरंग चढ़ि।
सरजा सिवाजी जंग जीतन चलत है॥
भूषन भनत नाद विहद नगारन के।
नदी नद मद गैबरन के रलत हैं॥
ऐल फैल खैल भैल खलक में गैल गैल,
गाजन की ठेल-पेल सैल उसलत है।
तारा सों तरनि घूरि धरा में लगत जिमि,
थारा पर पारा पारावार यों हलत है
छंद -कवित्त मनहरण , ३१ वार्णिक छंद ज्यात १६,१५ यती आहे
अलंकार -अनुप्रास (वृत्यानुप्रास)
पद्यानुवाद -
सज्ज चतुरंग वीर रंगात तुरंगारुढी
सर्जा शिवाजी जंग जिंकण्या चालतो आहे
भूषण म्हणतो नाद विहद नागार्याचा
नदी सम मद हत्तींतून वाहतो आहे
गर्दी फैले कोलाहले खळबळ माजलेली
हत्तींच्या मत्त चाले सैल उसळत आहे
चंड चाले धूळी मुळे ताराची तरनी जणु
थाळी हले पारा तशी धरा हलते आहे
बाजी©
अर्थ-
सजुन धजुन दिमाखदार अश्वारुढ सेना घेऊन सर्वशिरोमनी (सरेजाह)
शिवाजी युद्ध जिंकण्याकरिता निघालेला आहे
भुषण म्हणतो नगार्याचा अवाज मोठमोठ्याने होत आहे
मत्त हत्तींच्या मतिष्कातुन मदप्रवाह नदीसारखा वाहत आहे
रस्त्याने कोलाहल करित चाललेल्या सैन्यामुळे सगळीकडे खळबळ
माजलेली दिसते
महाकाय हत्तीदलापुढे पर्वत पर्वतासन देखील उखडले जात आहेत
शिवाजीच्या प्रबळ सेनेमुळे असमंतात उठलेल्या धुळीने सुर्य ही झाकला आहे
तसेच या प्रचंड सेनेच्या चालण्याने समुद्र पर्वत देखील हलत आहेत
बाजी©
omkarpandav.blogspot.com
